Ivoor en goud voor philzuid.

Het bedrijfsjubileum vieren met je favoriete orkest. Trouwe Partners van philharmonie zuidnederland, Simac en Kuijpers, gaan ervoor. Samen zijn ze 150 jaar actief in Brabant en ver daarbuiten. Ze vertellen over hun passie voor klassiek en philharmonie zuidnederland.

Tekst: Mark van de Voort
Foto's: Bas Quaedvlieg 
Bron: deKlank

In moeilijke tijden is een goede vriendschap goud waard. De philharmonie zuidnederland heeft een pittig coronajaar achter de rug, maar de steun van de Vrienden en Partners bleek zoals altijd onontbeerlijk. Twee van de trouwste Partners en sponsors van philharmonie zuidnederland zetten samen de schouders eronder. De Brabantse familie-bedrijven, Kuijpers uit Helmond en Simac uit Veldhoven, vieren dit jaar een bijzonder jubileum en doen dat samen met hun geliefde orkest. In het najaar moet het unieke concert plaatsvinden, maar veel blijft nog een verrassing. Nu zitten ze gezamenlijk aan tafel om de plannen voor het gezamenlijke jubileumfeest door te spreken. CEO bij Simac, Eric van Schagen en zijn dochter en Simac-directielid, Maartje van Schagen, en naast hen Aukje Kuypers, algemeen directeur van Kuijpers en haar vader, commissaris en voormalig directeur Wim Kuypers.

Twee echte familiebedrijven waar al heel wat decennia muziek in zit. Kuijpers viert dit jaar het 100-jarig jubileum. Een technisch dienstverlener met vestigingen in heel Nederland met als specialisme het ontwerpen, bouwen en onderhouden van technische installaties in gebouwen en industrie. Het IT-bedrijf Simac behaalt de gouden status en blaast dit jaar vijftig kaarsjes uit. Simac levert en onderhoudt hoogwaardige technologie voor middelgrote en grote organisaties en is actief in de Benelux en Midden-Europa.

Hun liefde voor muziek en philharmonie zuidnederland steken de jubilarissen niet onder stoelen of banken. In de familie Kuypers heeft muziek altijd een rol gespeeld, benadrukt Wim Kuypers. ‘Het belang van muziek kregen we van huis uit mee. Mijn broer speelde piano. Ik heb het zelf ook geprobeerd maar hield het na zes maanden voor gezien. Maar de liefde voor klassiek is er altijd geweest. Het liefst luister ik puur instrumentale muziek: van licht klassiek tot pianomuziek van Chopin. Als bedrijf raakten we veertig jaar geleden ook betrokken bij het toenmalige Brabants Orkest. Eerst als Vriend en later als Partner van philharmonie zuidnederland. Ons bedrijf omarmt muziek als maatschappelijke belangwekkende factor. Muziek omvat alle gemoedstoestanden behalve chagrijn. Die beleving is zo belangrijk.’ Aukje Kuypers knikt. ‘Als familiebedrijf merken we dat zeker. Er is meer dan alleen werken. Muziek brengt zoveel mensen vreugde. Dat hebben we zeker de afgelopen corona-periode ondervonden. De livemuziek werd zo gemist. Muziek zorgt voor sociale cohesie en daar profiteert iedereen van.’  

Vriendschapsband
Net als Wim Kuypers bezoekt Eric van Schagen met grote regelmaat concerten van philharmonie zuidnederland en optredens in Muziekgebouw Eindhoven. Als Partner en sponsor van philharmonie zuidnederland wil hij graag betrokken zijn bij het orkest. ‘Ik heb met een aantal musici van het orkest een vriendschapsband opgebouwd, onder wie cellist Paul Uyterlinde, hoornist Peter Hoeben en slagwerker Han Vogel. Dat is me heel veel waard.’ Van Schagen is thuis opgegroeid met klassieke muziek. Hij speelt zelf ook piano en zingt regelmatig. ‘In de ochtend begin ik meteen met zingen. Geen klassiek hoor, maar het Nederlandse levenslied. Wagner onder de douche wordt wel heel zwaar’, grapt Van Schagen. Hij is verslingerd aan de opera’s van Richard Wagner en hoopt stiekem nog een keer kaartjes te scoren voor de Ring-cyclus in het operawalhalla Bayreuth. ‘Mijn liefde voor muziek is ook begonnen met opera’s. Langzaam groei je mee. Die ruimte moet je jezelf gunnen. Zo ontdek je steeds meer klassieke muziek. Symfonisch repertoire, kamermuziek en tegenwoordig ook eigentijdse gecomponeerde werken.’

Vooral kamermuziek raakt steeds meer een gevoelige snaar bij Van Schagen. ‘Niets is zo tijdloos als klassieke muziek. Als ik muziek luister schept dat zo’n enorme rust in mijn hoofd. Ik kan het echt missen. Thuis om te luisteren maar ook live in de zaal.’ Maartje van Schagen begrijpt haar vaders passie. ‘Als ik thuis muziek opzet, dan is het geheid klassiek. Ik ga ook regelmatig mee naar concerten en zeker opera’s. Maar ik kan ook gewoon intens genieten van stilte.’ Eric van Schagens hobby stelt bezoekers weleens voor raadsels. Hij lacht. ‘Laatst had ik een elektricien over de vloer. Hij kon stiekem met me meeluisteren. Vertelde hij later aan een gezamenlijke vriend: “Aardige vent die Eric, maar die muziek van hem is niet te harden”.’

Klassiek voor jongeren
Toch zullen Wim Kuypers en Eric van Schagen het niet nalaten hun passie voor klassiek en philharmonie zuidnederland door te blijven geven aan anderen. ‘Tijdens meetings en zodra het maar kan probeer ik meer Partners voor het orkest te werven’, geeft Kuypers aan. ‘Dat gaat natuurlijk niet vanzelf. Het publiek dat op klassiek afkomt is toch een stuk ouder. Als stad en orkest moet je verder durven kijken om een breder publiek te trekken’, hoopt Van Schagen. Aukje Kuypers sluit zich daarbij aan. In 2018 is ze zakenvrouw van het jaar. ‘De regio Eindhoven moet niet alleen economisch op de kaart komen, maar er moet ook aandacht zijn voor al het moois dat er wordt gemaakt. Muziek is zo essentieel. Dat wil je iedereen en zeker je kinderen meegeven. Ik pleit dan ook voor meer gerichte educatie en klassieke-muziekprojecten voor kinderen. Ik kreeg de liefde voor klassiek van huis uit mee. Nu merk ik bij mijn kinderen dat ze die passie oppikken. Ze worden er rustig van. Als Partner van het orkest streven we er ook naar dat een deel van de gelden naar educatieve projecten voor jongeren gaan.’ 

Wim Kuypers is vooral te spreken over de activiteiten van het Maastricht Centre for the Innovation of Classical Music. Een interdisciplinair onderzoeks-centrum dat nieuwe wegen voor de presentatie van klassieke muziek onder de loep neemt. Een in 2018 gestart initiatief van philharmonie zuidnederland, 
Maastricht University en Zuyd Hogeschool. ‘Echt heel interessant hoe dit initiatief onderzoekt hoe je een nieuw publiek voor klassieke muziek kunt aanboren in de toekomst. Jongeren moet je bij je orkest betrekken. Er zijn voldoende punten om bij aan te haken als orkest. Kijk maar naar de levendige urban cultuur en het werk van jonge designers.’

Door het plafond
Noem philharnonie zuidnederland en het is vooral trots dat de overhand heeft. In hun jaren als Vriend en Partner hebben de Van Schagens en Kuypers veel fraais meegemaakt. Van Schagen kan bijna niet kiezen. ‘Ik merk vooral dat het orkest na de fusie flinke stappen heeft gemaakt. Zo ging ik compleet uit mijn dak bij een uitvoering van Mahlers Vijfde Symfonie. Ook de inauguratieconcerten van Dmitri Liss zijn mij bijgeble-ven. De beste man vloog bijna door het plafond van enthousiasme. Hele goede herinneringen bewaar ik aan een vlekkeloze uitvoering van Beethovens Negende. Een prachtige combinatie met een nieuw werk van de naar Nederland gevluchte, Iraaks-Koerdische compo-nist Hawar Tawfiq.’

Wim Kuypers kan zich vooral een historische reeks uitvoeringen van Mahler-symfonieën herinneren. ‘De toenmalige zaal, het POC Eindhoven, was dagen achtereen uitverkocht. Een waar evenement.’ Na de fusie merkt Kuypers dat het orkest er alleen maar sterker op is geworden. ‘Ze verdienen de hoogste plek op de culturele agenda van Zuid-Nederland. Je krijgt nu mogelijkheden om door te pakken als orkest.’ Eric van Schagen knikt bevestigend. ‘De philharmonie-orkestmusici behoren tot de top van deze regio. Ze hebben een voorbeeldfunctie. Een aantal van hen geeft ook les aan conservatoria. Die hele infrastructuur hoort bij het orkest. Dat moeten we mogelijk maken. Zet mijn bedrijf bijvoorbeeld neer in Oekraïne en we hebben het lastig. De infrastructuur die we hier om ons heen hebben, is essentieel voor het bedrijf.’

Gereedschapsconcert
De banden tussen het orkest en de twee organisaties Simac en Kuijpers zijn hecht. Af en toe wordt het orkest en de musici ook ingeschakeld bij feestelijke gelegenheden. ‘Er is zeker wat mogelijk. En we betalen er natuurlijk ook gewoon voor, want we zijn allemaal professionals’, benadrukt Eric van Schagen. 
Wim Kuypers heeft hele warme herinneringen aan het feest ter gelegenheid van zijn pensioen. ‘Een ensemble van het orkest gaf toen een slagwerkconcert op het gereedschap van ons bedrijf. Tangen, pijpen, hamers: het kwam toen allemaal tot klinken in het Muziekgebouw Eindhoven. Alles wat lekker herrie maakt.’ Voor het ivoren en gouden jubileumconcert van Kuijpers en Simac trekken beide bedrijven samen op in het najaar. Ook dit keer is Muziekgebouw Eindhoven de plek van handeling. ‘Een geweldig idee van Wim Kuypers’, complimenteert Eric van Schagen zijn collega. Een feestelijk concert dat in het teken staat van verbinding, vat Aukje Kuypers samen. ‘Die sprankeling die zo bij livemuziek hoort en die we zo missen, gaan we straks allemaal weer samen beleven.’